Tìm hiểu cấu tạo cầu thang, các bộ phận quy định của cầu thang

Tìm hiểu cấu tạo cầu thang, các bộ phận quy định của cầu thang

Trong công trình kiến trúc, cầu thang là phương tiện giao thông lên xuống giữa các mặt phẳng nằm ngang có độ cao khác nhau. Cầu thang có cấu tạo như những mặt sàn hay lối đi nghiêng, có bậc hay không bậc, cầu thang phải có lan can tay vịn đê đảm bảo an toàn khi sử dụng. Bài viết sau đây, chúng tôi sẽ cung cấp đến bạn đọc thông tin về cấu tạo cầu thang, các bộ phận quy định cầu thang.

Tổng quan về cấu tạo bậc thang

Cấu tạo bậc thang gồm hai bộ phận chính: thân thang và chiếu nghỉ hoặc chiếu tới.
Ngoài ra cầu thang còn bao gồm: Dầm móng chân thang; bản thang (đan thang, đợt thang); chiếu nghỉ; dầm chiếu nghỉ; chiếu tới; dầm chiếu tới; bậc thang; dầm cốn thang; lan can, tay vịn.

Thân thang

Thân thang tương tự như một mặt sàn đặt nghiêng, trên có tạo bậc. Kết cấu thân thang có hai kiểu: kiểu bản và kiểu dầm

Thân thang kiểu bản:

Kết cấu của thân thang là một tấm bản phẳng đặt nghiêng, trên tạo các bậc thang hình tam giác. Bậc thang hình tam giác dùng để đi lại thuận tiện không có tác dụng về kết cấu, ngược lại làm tăng thêm tải trọng. Tải trọng trên thân thang truyền theo hướng mũi tên đến gối tựa trên và dưới.

Thân thang kiểu bản dầm:

Hai bên thân thang có hai dầm nghiêng được gọi là lìmông. Nếu một bên của thân thang đựa và tường chịu lực thì chỉ cần một dầm. Trọng lượng của bản thông qua dầm nghiêng truyền tới gối tựa trên và dưới. Bậc thang có thể là hình chữ nhật hoặc chữ L hoặc hình tam giác.

Để đảm bảo an toàn khi đi lại trên cầu thang, dọc thân thang và chiếu nghỉ, nơi tiếp giáp với khoảng không cần làm lan can. Cấu kiện ở bên trén lan can dùng để tựa hoặc vịn gọi là lan can tay vịn. Với những thân thang rộng trên 3 m phục vụ thoát an toàn cho nhiều người cần bổ sung thêm lan can trung gian.

Chiếu nghỉ

Số bậc cầu thang không được liên tục quá 18 bậc cũng không được dưới ba bậc trên một thân thang. Khi vượt quá 18 bậc cần thiết kế chiếu nghỉ.
Kết cấu của chiếu nghỉ tương tự nhu một sàn, có hình thức bản dẩtn. Dầm này là gối tựa của chiếu nghỉ cũng là gối tựa của thân thang. Các bộ phận của chiếu nghỉ có thể kê lên tường chịu lực hoặc cột dầm.

Đối vói cầu thang dùng chủ yếu cho thoát người, ở chỗ chiếu nghỉ không được thiết kế các bậc hình dẻ quặt.

Để đảm bảo đi lại và vận chuyển các đồ dùng lớn được dễ dàng, chiều rộng chiếu nghỉ phải lớn hơn hoặc bằng chiều rộng bản thang. Đối với cầu thang thẳng, để tránh hiện tượng dẫm phải chân vì lỡ bước, chiều rộng chiếu nghỉ tối thiểu bằng 800 hoặc bằng 800 + n.500, trong đó: n là số bước đi tại chiếu nghỉ, 500 là chiều dài một bước chân.

Độ dốc của thang

Độ dốc của cầu thang được quyết định bởi chiều cao bậc thang (h) và chiều rộng bậc thang (b). Thông thường quan hệ giữa chiều rộng và chiều cao bậc thang được lấy theo công thức: b+h=450. Thích hợp nhất là b=300 và h=150.

Nhà ở, trường học, hội trường, bệnh viện, nhà trẻ. Tương đương với chiều cao 150-175, 140-160, 130-150, 150, 120-150 và chiều rộng là 250-300, 280-320, 300-350, 300, 250-280.

Bậc thang dưới cùng thường rộng hơn 40-80 và thấp hơn từ 20-40. Trong một cầu thang không nên thay đổi độ dốc.

Chiều cao lan can và khoảng đi lọt

Chiều cao lan can có quan hệ tới độ dốc của cầu thang, cầu thang dốc ít thì yêu cầu lan can cao và ngược lại cầu thang dốc nhiều thì yêu cầu lan can thấp. Chiều cao lan can được tính từ điểm giữa mặt bậc đến mặt trên của lan can, thường lấy từ 800-1000 đối với người lớn và 500-600 đối với trẻ em.
Để đảm bảo việc đi lại được thoải mái và mang vác dễ dàng, khoảng đi lọt ở cầu thang xuống tầng hầm, cửa đi dưới chiếu nghỉ cầu thang tối thiểu phải ≥ 1800 (hình 6.12). Mặt thang dưới lên trần thang trên, tối thiểu phải ≥ 2000.

Một số cách giải quyết khoảng đi lọt cho cửa đi dưới chiếu nghỉ cầu thang:

Nền nhà cao: hạ nền nhà tới độ cao cần thiết để giải quyết lối đi dưới chiếu nghỉ.
Nền nhà thấp: kéo dài đợt một của thang bằng cách tăng số bậc đợt một, đồng nghĩa tăng độ cao của sàn chiếu nghỉ tới độ cao cần thiết để đi lọt.
Nền nhà thấp chiều dài buồng thang không đủ để kéo dài đợt thang: giải quyết bằng cách làm cầu thang ba đợt, khi đó cửa đi nên đặt dưới chiếu nghỉ thứ hai.

Chiều rộng buồng thang không đủ để làm thang ba đợt: giải quyết bằng cách cho độ dốc của cầu thang lớn lên bằng cách tăng chiều cao bậc và giảm chiều rộng bậc. Ngoài ra có thể cấu tạo bậc chia làm hai hoặc làm cầu thang không có chiếu nghỉ.